Ich bólu nigdy nie da się opisać jednym słowem
Otwarcie puszki pandory
Czasem zapytanie pacjentów o ich odczucia związane z bólem może przypominać otwarcie puszki Pandory. Bez postawienia właściwych pytań niezwykle trudno jest uzyskać pełny obraz odczuwanego przez pacjenta bólu. Nawet gdy pacjent zdecyduje się przed nami otworzyć, może nie powiedzieć wszystkiego, albo dla odmiany mówić bez końca. Jak zatem, przy ograniczonym czasie trwania konsultacji, personel medyczny może najpełniej zrozumieć doznania bólowe pacjentów, aby zapewnić każdemu z nich najbardziej odpowiednią, zindywidualizowaną strategię leczenia bólu? Jak optymalnie wykorzystać czas poświęcany pacjentom?
W leczeniu bólu lepsze rozmowy przekładają się na lepsze wyniki kliniczne
-
Wykorzystać głębokie zrozumienie ludzkich potrzeb
4. edycja kompleksowych badań ankietowych Global Pain Index (GPI, Globalny wskaźnik bólu) obejmowała ponad 19 tys. wywiadów online z respondentami z 19 krajów. Badanie GPI dostarcza wartościowych informacji na temat wpływu bólu na codzienne życie ludzi, a także roli takich czynników jak płeć, wiek i pochodzenie społeczne w kontekście odczuwania bólu. Jak wyjaśnia John Bell, farmaceuta, członek międzynarodowego multidyscyplinarnego zespołu Haleon Global Pain Faculty: „Sposoby radzenia sobie z bólem, doświadczenia z nim zawiązane, a także gotowość pacjentów do rozmowy o bólu i podejmowane przez nich działania są kwestią bardzo indywidualną”. Na przykład, jak pokazuje badanie GPI, jedna trzecia światowej populacji codziennie doświadcza bólu, zaś jedna na pięć osób cierpiących z powodu bólu przewlekłego nie ukończyła jeszcze 30 roku życia. W Indiach 83% ankietowanych przyznało, że odczuwając ból nie potrafi być szczęśliwa, podczas gdy 82% ankietowanych z Polski twierdzi, że odczuwanie bólu wpływa na ich zdolność do cieszenia się życiem.
Wyniki badania GPI przedstawiają również ciekawe spostrzeżenia dotyczące trudności związanych z odpowiadaniem na pytania o odczuwany ból. Na przykład 37% osób cierpiących z powodu bólu zgadza się ze stwierdzeniem, że ból jest wciąż zbyt często uznawany za temat tabu, o którym niezręcznie jest rozmawiać. Ponadto, 73% respondentów uczestniczących w badaniu GPI deklaruje: „Jestem twardy(-a), potrafię wytrzymać ból”. Jak widać, indywidualne postawy oraz presja społeczna mogą wpływać na gotowość pacjentów do rozmawiania o odczuwanym bólu. Jak wyjaśnia Wendy Wright, pielęgniarka ogólna i rodzinna, prowadząca dwie poradnie podstawowej opieki zdrowotnej w USA: „Dobrze wiemy, że kultura może w istotny sposób wpływać na gotowość pacjentów do rozmowy z personelem medycznym na temat odczuwanego przez nich bólu. Istnieją na przykład kultury, w których ból menstruacyjny naprawdę stanowi temat tabu”.
Również wiek pacjentów ma znaczenie w kontekście ich interakcji z personelem medycznym i podejścia do leczenia bólu. Bell zaznacza, że osoby z pokolenia Z „częściej zwlekają z podjęciem leczenia bólu i zdecydowanie rzadziej sięgają po leki”. Dlaczego zatem pacjenci często odwlekają decyzję o podjęciu leczenia lub unikają wizyty u lekarza?
-
Droga do podjęcia leczenia bywa długa
Na całym świecie 56% osób odczuwających ból wstrzymuje się z podjęciem leczenia, a 9% w ogóle go nie leczy. 16% osób zwlekających z podjęciem leczenia zgłasza się po pomoc dopiero po kilku dniach, a nawet kilku tygodniach. Co ważne, pacjenci, którzy zwlekają z podjęciem leczenia bólu często cierpią dłużej (leczenie ich bólu obejmuje od pięciu do sześciu kroków).
Niezależnie od tego, czy chodzi o lęk przed uzależnieniem czy preferowanie naturalnych metod, w rozmowie na temat bólu personel medyczny musi z wyczuciem podchodzić do obaw i wartości pacjentów.
-
Jak personel medyczny może zachęcać pacjentów do bardziej otwartej rozmowy o bólu?
Choć warto zachęcać pacjentów, żeby otwarcie mówili o odczuwanym bólu, komunikacja werbalna jest tylko jednym ze sposobów, w jaki pacjent może dać lekarzowi wgląd w swoje samopoczucie. Jak wyjaśnia dr Zubin Austin, wykładowca na wydziale farmacji Uniwersytetu w Toronto: „Pacjenci czasem nie chcą lub nie potrafią precyzyjnie opisać słowami swojego aktualnego stanu. Jednak komunikują się niewerbalnie, za pomocą mimiki twarzy, gestykulacji, czy innych sygnałów mowy ciała… Dlatego trzeba na takie niuanse zwracać uwagę i reagować, np. mówiąc: „Twierdzi Pan, że wszystko w porządku, ale widzę, że się Pan skrzywił. Wyraźnie nie czuje się Pan dobrze. Czy możemy o tym porozmawiać?” Dr Austin podkreśla, że jeżeli zauważymy te ważne niewerbalne sygnały, mogą nam one dać cenne wskazówki na temat rzeczywistego natężenia i czasu trwania bólu doświadczanego przez pacjenta. Takie niewerbalne sygnały mogą również stanowić źródło ważnych informacji na temat tego jak pacjenci radzą sobie i żyją z bólem.
W obliczu stale rosnącej presji na usługi podstawowej opieki zdrowotnej poprawa jakości interakcji między personelem medycznym a pacjentami może okazać się niezwykle ambitnym zadaniem. Ze względu na ograniczony czas kontaktu z pacjentami, personelowi medycznemu może być trudno pozyskać informacje potrzebne do opracowania odpowiednich zaleceń. A jednak to właśnie czas spędzony z pacjentem może mieć największe znaczenie z punktu widzenia oceny doświadczanego przez pacjenta bólu.
-
Zadawanie właściwych pytań
Na szczęście istnieją sposoby pozwalające maksymalnie wykorzystać czas spędzany z pacjentami, dzięki którym nawet najbardziej zapracowany personel medyczny może gromadzić dane potrzebne do skutecznej walki z bólem. Bell radzi: „Zadawajmy pytania, odpowiednie pytania, pytania otwarte, takie jak: Jak ocenia Pan/Pani leczenie? Jak ten lek się u Pana/Pani sprawdza? Jakiego rodzaju ból Pan/Pani odczuwa? Kiedy jest najsilniejszy? Kiedy odczuwa Pan/Pani poprawę? Co przynosi Panu/Pani ulgę w bólu? O co chce Pan/Pani mnie zapytać? Warto podkreślić, że otwarte pytania, takie jak te, stanowią często znakomity wstęp do rozmowy, i mogą skłonić wielu pacjentów, żeby zacząć mówić o odczuwanym bólu.”
Z drugiej jednak strony dr Austin zwraca uwagę na pytania, których lepiej nie zadawać: „Rozmawiając z pacjentami o bólu należy bezwzględnie unikać sformułowań lub pytań, które sugerowałyby, że aktualny stan pacjenta to jego własna wina… „I po co były Panu te narty? Jest Pan już na to za stary”. Dr Austin podsumowuje: „Wszystko, co może sugerować, że to sam pacjent jest odpowiedzialny za ból, jaki aktualnie odczuwa, jest nie tylko objawem braku szacunku, ale również kładzie się cieniem na nasze relacje z pacjentem i może negatywnie wpłynąć na wynik leczenia”.
Wiedząc jakie zadawać pytania, a przede wszystkim jakich pytań lepiej unikać, możemy pomóc pacjentowi poczuć się na tyle komfortowo, że zechce opowiedzieć o odczuwanym przez siebie bólu.
-
Wsłuchajmy się w ból
Skłonienie pacjentów do bardziej otwartej rozmowy o bólu nigdy nie było proste. Społeczne i kulturowe tabu wpływają na to, jak pacjenci mówią o odczuwanym bólu – nawet w relacjach z personelem medycznym. Na relacje te rzutuje także wiek, płeć i pochodzenie społeczne pacjentów. Jednak uwzględniając te wszystkie czynniki i zadając właściwe pytania personel medyczny może dotrzeć do pacjenta i stworzyć odpowiednie warunki do rozmowy.
Zapytany o to jaką najważniejszą poradę mógłby przekazać przedstawicielom zawodów medycznych, dr Austin odpowiada: „Polegając na umiejętności obserwacji i wykorzystując zgromadzone w ten sposób informacje w rozmowie, możemy pomóc pacjentowi otworzyć się przed nami. A co ważniejsze, pomaga to pacjentom uzmysłowić sobie, że ich problemy zostały dostrzeżone, a oni sami zostali wysłuchani”.
Nie bójmy się więc otwierać puszki Pandory. Ani personel medyczny, ani pacjenci nie mogą sobie pozwolić na ignorowanie problemu bólu. Przy odpowiednim podejściu pacjenci nie będą mieć poczucia, że ich dolegliwości się nie liczą. Będą mogli wyjść z gabinetu z poczuciem, że zostali wysłuchani, a ich ból nie został zlekceważony.
Haleon wyciąga pomocną dłoń
W Haleon wierzymy, że każdemu pacjentowi należy zapewnić optymalny wynik leczenia, którego potrzebuje, by poradzić sobie ze swoim unikalnym doświadczeniem bólu. Celem kampanii #ListenToPain jest dostarczenie przedstawicielom zawodów medycznych wiedzy i narzędzi, które pozwolą im lepiej zrozumieć ból, jaki odczuwają ich pacjenci. Wykorzystując informacje zgromadzone w ramach badania Global Pain Index, stworzyliśmy pięć różnych profili pacjentów opisujących ich podejście i sposoby radzenia sobie z bólem. Opierają się one na dogłębnym zrozumieniu ludzkiego doświadczenia bólu i mogą pomóc nam optymalnie wykorzystać cenne minuty, które możemy poświęcić pacjentowi oraz zindywidualizować strategię jego leczenia.
Dokładamy wszelkich starań, aby udostępniać personelowi medycznemu nowe narzędzia i techniki, dzielić się najnowszymi osiągnięciami i wprowadzać innowacje, które pomogą im lepiej wsłuchiwać się w ból pacjentów zgodnie z mottem #ListenToPain.
Dowiedz się więcej leczenie bólu materiały poniżej
Porady specjalistów dotyczące łagodzenia bólu
Posłuchaj podcastu z Ekspertem dr. hab. n. med. Jarosławem Woroniem na temat stosowania miejscowych niesteroidowych leków przeciwzapalnych w leczeniu bólu mięśniowo-szkieletowego
#ListenToPain
Odkryj spersonalizowane podejście do leczenia bólu. Lepsze wyniki kliniczne dzięki lepszym rozmowom.
Zasoby dotyczące opieki nad pacjentami poświęcone spersonalizowanemu leczeniu bólu
Uzyskaj dostęp do materiałów ułatwiających rozmowę na temat spersonalizowanego leczenia bólu.
