Nadwrażliwość zębiny: rozpoznanie
Rozpoznawanie nadwrażliwości zębiny
„Krótki, ostry ból spowodowany reakcją odsłoniętej zębiny na bodźce, którego nie można przypisać żadnej innej formie defektu bądź patologii uzębienia”.1
Wywiad pacjenta
Wytyczne Kanadyjskiego Komitetu Doradczego zalecają przeprowadzanie oceny przesiewowej u wszystkich pacjentów pod kątem nadwrażliwości zębiny w celu rozpoznawania tego schorzenia oraz oferowania pacjentom pomocy w jego skutecznym leczeniu.2
Aby potwierdzić rozpoznanie, należy zebrać od pacjenta wywiad medyczny (dodatkowo do oceny obiektywnej).2,3
Niektóre osoby mogą być bardziej podatne na nadwrażliwość zębiny niż populacja ogólna, na przykład:2,3
- Osoby, które agresywnie szczotkują zęby
- Osoby, u których stosowano leczenie przyzębia
- Osoby często spożywające pokarmy/napoje o dużej zawartości substancji kwasowych
- Osoby z bulimią
Pytania, które należy zadawać pacjentom w ramach wywiadu, mogące wskazywać na nadwrażliwość zębiny2
| Pytania sondujące | Co może wskazywać na nadwrażliwość zębiny? |
| Czy może Pan/Pani opisać ból, który Pan/Pani odczuwa? Czy jest on tępy, pulsujący? | Ból opisywany jako: Krótki, ostry |
| Co powoduje ten ból? Czy jest jakiś konkretny pokarm lub napój, który go powoduje? | Czynniki wyzwalające ból: Termiczne, osmotyczne i/lub dotykowe |
| Czy może Pan/Pani opisać, jak szczotkuje Pan/Pani zęby? | Nadmierne szczotkowanie, zły stan higieny jamy ustnej |
| Czy może Pan/Pani opisać swoją dietę? | Nadmierna ilość substancji kwasowych w diecie: wino, owoce cytrusowe, soki owocowe, marynaty itp. |
| Czy występuje u Pana/Pani kwaśny refluks lub nadmierne wymioty? | Należy zwrócić uwagę na oznaki refluksu żołądkowego lub nadmiernych wymiotów |
Rozpoznanie różnicowe nadwrażliwości zębiny
Istnieje szereg schorzeń, których objawy przypominają nadwrażliwość zębiny. Stany te należy wykluczyć przed potwierdzeniem rozpoznania nadwrażliwości zębiny.3
| Etiologia | Typ bólu | Bodziec wywołujący ból | Cechy powiązane |
| Zespół pękniętego zęba | Ostry, przerywany, krótkotrwały, ustępuje w chwili zaniku bodźca | Zagryzanie | Uraz, parafunkcje |
| Zapalenie miazgi | Ostry lub tępy, trudności z precyzyjnym określeniem lokalizacji w jamie ustnej, występuje spontaniczne (może nie wymagać bodźca), może być pulsujący, o dłuższym czasie trwania, może powodować wybudzanie się pacjenta w nocy | Termiczny (ciepło bardziej prawdopodobne) Osmotyczny Dotykowy | Próchnica, wypełnienia |
| Okołowierzchołkowe zapalenie przyzębia | Tępy, spontaniczny (może nie wymagać bodźca), zwykle pulsujący, trwający dłużej, może powodować wybudzanie się pacjenta w nocy | Zagryzanie | Możliwe zaczerwienienie okołowierzchołkowe, obrzęk, ruchomość |
Przydatne testy diagnostyczne
Rozpoznanie nadwrażliwości zębiny można potwierdzić za pomocą sondy periodontologicznej, sprawdzając reakcję na bodziec dotykowy, bądź stosując podmuch powietrza, aby sprawdzić reakcję na działanie zimna.4,5
Ocena bólu związanego z nadwrażliwością zębiny
Testy potwierdzające nadwrażliwość zębiny mają na celu wywołanie bólu przez zastosowanie określonego bodźca. W badaniach klinicznych intensywność bólu lub poziom powodowanego dyskomfortu może być określany ilościowo przez lekarza lub pacjenta.4 Skala Schiffa pozwala lekarzowi ocenić stopień bólu, jaki odczuwa pacjent w reakcji na zimne powietrze.4 Wizualna skala analogowa (VAS) pozwala pacjentowi ocenić stopień bólu na skali gradientowej.4
-
Skala Schiffa
Skala wrażliwości na zimne powietrze wg Schiffa4
Stopnie wrażliwości na zimne powietrze w skali Schiffa:4
0. Pacjent nie reaguje na bodziec podmuchu1. Pacjent reaguje na bodziec podmuchu, ale nie domaga się przerwania bodźca 2. Pacjent reaguje na bodziec podmuchu i domaga się przerwania bodźca lub od niego ucieka 3. Pacjent reaguje na bodziec podmuchu, uważa go za bolesny i domaga się przerwania bodźca
-
VAS – uniwersalne narzędzie medyczne do określania nasilenia bólu
Wizualna skala analogowa (VAS)4
Dwa końce wizualnej skali analogowej przedstawiają:4
- 0 cm = minimalny ból spowodowany bodźcem zewnętrznym
- 10 cm = maksymalny ból spowodowany bodźcem zewnętrznym
Sensodyne – wiodąca na świecie pasta do wrażliwych zębów₹
Postępowanie
Zapoznaj się z przeglądem informacji o postępowaniu w nadwrażliwości zębiny.
Przyczyny i mechanizmy
Dowiedz się o przyczynach i mechanizmach nadwrażliwości zębiny.
Wpływ na jakość życia pacjenta
Dowiedz się, jaki jest wpływ nadwrażliwości zębiny na codzienne życie pacjentów.
