Choroby dziąseł: rozpoznanie
Diagnoza paradontozy
Wczesne wykrycie objawów klinicznych paradontozy ma kluczowe znaczenie dla zmiany jej przebiegu1
Ocenę stanu zdrowia dziąseł u pacjenta należy rozpocząć już w chwili jego wejścia do gabinetu stomatologcznego, przy czym ważną częścią tego procesu jest wywiad dotyczący zdrowia jamy ustnej. Zaleca się, aby najpierw zadawać pytania otwarte, aby móc uzyskać niesugerowane odpowiedzi, a następnie przejść do bardziej szczegółowych pytań dotyczących objawów.2
Pytania sugerowane przez Brytyjskie Towarzystwo Periodontologiczne:2
- Czy występuje u Pana/Pani krwawienie z dziąseł podczas szczotkowania zębów lub w nocy?
- Czy którekolwiek z Pana/Pani zębów ruszają się?
- Czy może Pan/Pani żuć wszystko, co Pana/Pani chce?
- Czy występuje u Pana/Pani nieprzyjemny smak lub zapach z ust?
- Czy występuje u Pana/Pani ból, obrzęk, ropnie lub pęcherze na dziąsłach?
- Czy pali Pan/Pani papierosy?
- Czy jest coś innego, o czym chciał(a)by Pan/Pani powiedzieć?
Wywiad medyczny powinien obejmować wszelkie możliwe czynniki ryzyka paradontozy.
Ocena przesiewowa pod kątem paradontozy z wykorzystaniem podstawowego badanie przyzębia
Podstawowe badanie przyzębia (Basic Periodontal Examination – BPE) to proste narzędzie przesiewowe umożliwiające identyfikację klinicznych potrzeb dotyczących przyzębia. Skala BPE, opracowana po raz pierwszy przez Brytyjskie Towarzystwo Periodontologiczne w 1986 roku, została niedawno zaktualizowana w 2016 roku.2,3
- Skala BPE dzieli uzębienie na sześć części – „sekstantów”2,3
- Wszystkie zęby w każdym sekstancie są badane i oceniane punktowo, a wynik ten umieszcza się na siatce wyników2,3
- Do badania używa się sondy WHO 621 z „końcówką kulkową” o średnicy 0,5 mm2,3
Kody wyników BPE3
KOD BPE 0
Nie występuje krwawienie po sondowaniuNie występują kieszonki o głębokości powyżej 3,5 mmNie występuje kamień/nawisyCzarna opaska całkowicie widoczna
KOD BPE 1
Krwawienie po sondowaniuNie występują kieszonki o głębokości powyżej 3,5 mmNie występuje kamień/nawisyCzarna opaska całkowicie widoczna
KOD BPE 2
Krwawienie po sondowaniuNie występują kieszonki o głębokości powyżej 3,5 mmKamień nad - lub poddziąsłowyCzarna opaska całkowicie widoczna
KOD BPE 3
Kieszonki o głębokości pomiędzy 3,5 mm a 5,5 mmKamień nad - lub poddziąsłowyCzarna opaska częściowo widoczna
KOD BPE 4
Kieszonki o głębokości powyżej 5,5 mmCała czarna opaska chowa się w kieszonce
KOD BPE*
Zajęcie furkacjiW przypadku wykrycia furkacji należy zarejestrować zarówno numer, jak i *
Interpretacja wyników punktowych skali BPE2
Brytyjskie Towarzystwo Periodontologiczne przedstawiło następujące wskazówki dotyczące interpretacji wyników w skali BPE:2
| Kod BPE | Zalecenia | Badania dodatkowe | Ponowna ocena przyzębia |
| 0 | Nie jest potrzebne leczenie przyzębia | Nie są wskazane | Ocenę BPE należy powtórzyć podczas następnej wizyty kontrolnej |
| 1 | Instrukcje dotyczące higieny jamy ustnej (OHI) | Ocena płytki nazębnej i krwawienia | Ocenę BPE należy powtórzyć podczas następnej wizyty kontrolnej |
| 2 | Tak jak w kodzie 1 oraz dodatkowo wyeliminowanie czynników powodujących zatrzymywanie płytki nazębnej, w tym całego kamienia nad i poddziąsłowego | Ocena płytki nazębnej i krwawienia | Ocenę BPE należy powtórzyć podczas następnej wizyty kontrolnej |
| 3 | Tak jak w przypadku kodu 2 oraz oczyszczeniem powierzchni korzeni (RSD), jeśli jest wymagane |
|
Ocena sekstantów z wynikiem punktowym 3 po wstępnej terapii |
| 4 | OHI, RSD. Ocenić potrzebę bardziej złożonego leczenia; może być wskazane skierowanie do specjalisty |
|
Pełna ocena przyzębia przed leczeniem i po leczeniu |
| * | Leczenie odpowiednio do kodu BPE (0–4). Ocenić potrzebę bardziej złożonego leczenia; może być wskazane skierowanie do specjalisty |
|
Pełna ocena przyzębia przed leczeniem i po leczeniu |
Tabela na podstawie Brytyjskiego Towarzystwa Periodontologicznego, 20162
Szczegółowy schemat periodontologiczny
Pacjenci z kodami BPE 3, 4 i * wymagają szczegółowego okresowego wykonywania schematów periodontologicznych. Sześciopunktowe schematy kieszonek powinny określać głębokość i krwawienie podczas sondowania (jak również recesję, ruchomość i zajęcie furkacji), przynajmniej we wszystkich miejscach ≥4 mm i z krwawieniem podczas sondowania.2
Szczegółowy schemat periodontologiczny
Zdjęcia radiologiczne stanowią istotną część oceny i diagnostyki periodontologicznej. Mogą pomóc w ustaleniu rokowania dla poszczególnych zębów. Uwzględnienie morfologii zajętych zębów oraz stopnia utraty kości wyrostka zębodołowego jest również ważne w długoterminowym postępowaniu u pacjentów z paradontozą.2
Zdjęcia radiologiczne powinny być:2
- Wykonane w projekcjach dostosowanych do indywidualnej sytuacji uzębienia u danego pacjenta
- Uzasadnione klinicznie
- Odpowiedniej jakości, aby zapewnić wyraźne korzyści dla pacjenta
- Dobrej jakości, pokazując cechy przyzębia na poziomej warstwie żucia
Zdjęcia radiograficzne przedstawiają cechy przyzębia na poziomym zdjęciu skrzydłowo-zgryzowym2
Krótki przegląd pełnej diagnostyki
Powyższy blokowy schemat przedstawia krótki przegląd elementów pełnej diagnostyki, który przedstawiono w publikacji The Good Practitioner’s Guide to Periodontology. Równolegle z tym procesem należy zebrać pełny wywiad pacjenta, w tym zidentyfikować wszelkie choroby ogólnoustrojowe, które mogą być związane z paradontozą.2
Pomóż swoim pacjentom w ich staraniach o optymalny stan dziąseł
Wpływ na jakość życia pacjenta
Dowiedz się, jaki wpływ ma paradontoza na codzienne życie pacjentów.
